Πόσο επηρεάζει το παιδί η ψυχική υγεία του γονέα; Τα παιδιά που οι μπαμπάδες τους έχουν κατάθλιψη παρουσιάζουν περισσότερο αντιδραστική και επιθετική συμπεριφορά, όπως θυμό ή ανυπακοή, καθώς και υπερδραστηριότητα, δηλαδή ανησυχία ή υπερκινητικότητα, λέει νέα έρευνα.
Τα τελευταία χρόνια, έχει δοθεί ολοένα και περισσότερη προσοχή στην επιλόχεια και περιγεννητική κατάθλιψη. Οι μητέρες μοιράζονται πιο ανοιχτά τις εμπειρίες τους και αυτό έχει ανοίξει τον δρόμο για αυξημένη ενημέρωση σχετικά με την ψυχική υγεία των γονέων γενικότερα.
Διαβάστε επίσης: Γονείς: Πώς τα παιδιά διατηρούν υγιές και νέο το μυαλό μας;
Μπαμπάδες με κατάθλιψη και παιδιά
Ωστόσο, η συζήτηση για την ψυχική υγεία των γονέων δεν πρέπει ούτε να σταματά στις μητέρες, ούτε όταν το μωρό μεγαλώνει. Η νέα σχετική έρευνα, που δημοσιεύτηκε πρόσφατα στο επιστημονικό περιοδικό American Journal of Preventive Medicine, δείχνει ότι όταν ένας πατέρας εμφανίζει κατάθλιψη, οι συνέπειες για τα παιδιά του μπορεί να είναι βαθιές και εκτεταμένες.
Στη μελέτη αναλύθηκαν δεδομένα από μία παλαιότερη έρευνα, που περιλάμβανε τυχαίο δείγμα γεννήσεων από 20 μεγάλες αμερικανικές μητροπόλεις από το 1998 έως το 2000 και συνεχίζει να παρακολουθεί τους γονείς και τα παιδιά.
Στην πρόσφατη μελέτη εξετάστηκαν 1.422 παιδιά και οι πατέρες τους, με την πλειονότητα των οικογενειών να μην αποτελείται από παντρεμένα ζευγάρια, αν και το 74% των πατέρων ζούσε με τα παιδιά του τουλάχιστον τις μισές ημέρες.
Πιο αντιδραστικά τα παιδιά, όταν οι μπαμπάδες έχουν κατάθλιψη
Όταν τα παιδιά ήταν 5 ετών, οι πατέρες υποβλήθηκαν σε έλεγχο για συμπτώματα κατάθλιψης, μέσω ενός έγκυρου εργαλείου. Τέσσερα χρόνια αργότερα, οι δάσκαλοι αξιολόγησαν τα παιδιά, βάσει συμπεριφορικών και άλλων ψυχοκοινωνικών δεικτών. Λαμβάνοντας υπ’ όψιν κοινωνικοοικονομικούς παράγοντες και την ύπαρξη μητρικής κατάθλιψης, τα παιδιά των καταθλιπτικών πατέρων ήταν πιο αντιδραστικά και εμφάνισαν υπερβολικά έντονη δραστηριότητα.
Βάσει της έρευνας, κατά μέσο όρο, τα παιδιά αυτά εμφάνιζαν 11% χαμηλότερο σκορ στις κοινωνικές δεξιότητες και 25% υψηλότερο σκορ σε προβληματικές συμπεριφορές, σε σύγκριση με τα παιδιά πατέρων χωρίς καταθλιπτικά συμπτώματα.
Φυσικά, η συσχέτιση δεν συνεπάγεται αιτιότητα. Θα μπορούσε κάποιος να αναρωτηθεί αν τα παιδιά είχαν απλώς κληρονομήσει τάση για κατάθλιψη και αυτό εκφραζόταν πρόωρα μέσω της συμπεριφοράς τους. Επιπλέον, υπήρξε χρονική απόσταση μεταξύ της αξιολόγησης των πατέρων και των παιδιών. Ίσως δεν ήταν η ίδια η κατάθλιψη που επηρέασε, αλλά οι επιπτώσεις της με την πάροδο των ετών.
Πώς επηρεάζεται η σχέση τους
Ωστόσο, φαίνεται πως οι επιπτώσεις της γονεϊκής κατάθλιψης είναι σημαντικές και στη σχέση με το παιδί. Δεν είναι μόνο η ίδια η κατάθλιψη, βέβαια, που μπορεί να βλάψει τη σχέση γονέα-παιδιού, αλλά και οι αρνητικές συνέπειες που προκαλεί, όπως η συναισθηματική απόσταση, η ευερεθιστότητα, η αποφυγή τρυφερότητας ή ο μειωμένος ποιοτικός χρόνος με το παιδί.
Ίσως τα παιδιά αντιλαμβάνονται τον κόσμο ως πιο απειλητικό όταν ο πατέρας τους τον βιώνει έτσι. Με τις σχολικές διαταραχές και τα ζητήματα παιδικής ψυχικής υγείας να αυξάνονται, είναι πιο σημαντικό από ποτέ να εμβαθύνουμε σε αυτό το ζήτημα.