Πολλοί γονείς έχουν βρεθεί στην κατάσταση της προσκόλλησης, όταν προσπαθείς να πας στην τουαλέτα, να φτιάξεις έναν καφέ ή απλά να καθίσεις για λίγα λεπτά — και το παιδί είναι ακριβώς πίσω σου, σαν να είστε δεμένοι με αόρατο σχοινί.
Αν αυτό σας φαίνεται γνώριμο, να ξέρετε πως δεν είστε οι μόνοι. Η υπερβολική προσκόλληση και συναισθηματική εξάρτηση σε μικρές ηλικίες είναι συχνή και τις περισσότερες φορές, φυσιολογική.
Διαβάστε επίσης: Αυτόνομα παιδιά: Καλλιεργούμε την υπευθυνότητα
Γιατί το παιδί είναι «κολλημένο» πάνω σας;
Η συμπεριφορά αυτή, υπερβολικής προσκόλλησης, αποτελεί αναπτυξιακό στάδιο και όχι πρόβλημα προς εξάλειψη. Τα μικρά παιδιά δεν έχουν ακόμα αναπτύξει πλήρως τις δεξιότητες συναισθηματικής ρύθμισης. Όταν νιώθουν ανασφάλεια, φόβο ή ένταση, στρέφονται σε αυτό που τους προσφέρει σταθερότητα: εσάς.
Η έναρξη παιδικού σταθμού, η γέννηση ενός αδερφού, μια μετακόμιση ή αλλαγή στις οικογενειακές συνθήκες μπορεί να προκαλέσουν άγχος και ανάγκη για επιβεβαίωση. Ακόμα και όταν δεν υπάρχουν μεγάλες αλλαγές, κάποια παιδιά —ανάλογα με τον χαρακτήρα τους— είναι πιο ευαίσθητα, επιφυλακτικά ή έχουν μεγαλύτερη ανάγκη να βρίσκονται κοντά σας.
Η σημασία της συναισθηματικής ασφάλειας
Το πρώτο βήμα για την αντιμετώπιση της προσκόλλησης είναι η κατανόηση. Όταν απαντάτε με ηρεμία, σταθερότητα και αγάπη, ενισχύετε τη συναισθηματική ασφάλεια του παιδιού σας. Αυτή η ασφάλεια είναι η βάση πάνω στην οποία θα «χτίσει» την αυτονομία του.
Όταν το παιδί αισθανθεί ότι μπορεί να βασιστεί σε εσάς, θα αρχίσει σιγά‑σιγά να απομακρύνεται για να εξερευνήσει, γνωρίζοντας ότι εσείς θα είστε πάντα εκεί όταν σας χρειαστεί.
Πρακτικές λύσεις
- Διατηρήστε σταθερές ρουτίνες: Τα παιδιά νιώθουν πιο ασφαλή όταν ξέρουν τι να περιμένουν. Προσπαθήστε να έχετε συγκεκριμένες ώρες για φαγητό, ύπνο και παιχνίδι.
- Ενθαρρύνετε την ανεξαρτησία σταδιακά: Δώστε στο παιδί μικρές ευκαιρίες να λειτουργεί μόνο του (π.χ. να επιλέγει ρούχα, να τακτοποιεί το παιχνίδι του). Επιβραβεύστε κάθε προσπάθεια, ακόμα κι αν δεν είναι τέλεια.
- Όταν το παιδί έχει έντονα συναισθήματα, προσπαθήστε να παραμείνετε ήρεμοι και να του δείξετε πώς να διαχειρίζεται το άγχος.
- Βάλτε όρια με αγάπη: Είναι ΟΚ να χρειάζεστε χρόνο για τον εαυτό σας. Μπορείτε να πείτε: “Καταλαβαίνω ότι θες να κάτσουμε αγκαλιά, αλλά τώρα μιλάω στο τηλέφωνο. Μετά μπορούμε να καθίσουμε μαζί.”
Το να δώσετε στο παιδί σας αγάπη και παρουσία δεν σημαίνει ότι πρέπει να ικανοποιείτε κάθε του απαίτηση ή να νιώθετε ενοχές όταν χρειάζεστε χώρο. Το μυστικό είναι να προσφέρετε ασφαλή σταθερότητα με όρια — να του δείξετε πως είστε διαθέσιμοι, αλλά και πως έχετε και εσείς τις δικές σας ανάγκες.
Η υπερβολική προσκόλληση είναι συχνά ένα σημάδι εμπιστοσύνης, όχι πρόβλημα. Με υπομονή, συνέπεια και συναισθηματική διαθεσιμότητα, το παιδί θα μάθει να αισθάνεται ασφάλεια ακόμα και όταν δεν είστε ακριβώς δίπλα του.
