Πολλοί γονείς πιστεύουν ότι τα παιδιά αποκτούν κοινωνικές δεξιότητες μαθαίνοντας λέξεις όπως «παρακαλώ» και «ευχαριστώ». Η αλήθεια είναι ότι οι βάσεις μπαίνουν πολύ νωρίτερα, μέσα στο σπίτι και μέσα από τις καθημερινές αλληλεπιδράσεις.
Έρευνες σε εκατοντάδες οικογένειες δείχνουν ότι τα παιδιά μαθαίνουν να επικοινωνούν και να συνδέονται παρατηρώντας πώς συμπεριφέρονται οι γονείς τους. Ένα περιβάλλον όπου υπάρχει συναισθηματική ασφάλεια και αυθεντική σύνδεση κάνει τεράστια διαφορά.
Διαβάστε επίσης: Free Play Fridays: Καθιερώνουμε μία μέρα μόνο για παιχνίδι
Ακολουθούν εννέα συνήθειες που είναι σημαντικό να καλλιεργούν οι γονείς από νωρίς:
1. Μιλήστε ανοιχτά για συναισθήματα
Όταν ονομάζετε και «κανονικοποιείτε» τα συναισθήματα, τα παιδιά αποκτούν συναισθηματικό λεξιλόγιο.
2. Δείξτε ενσυναίσθηση στην πράξη
Η ενσυναίσθηση, η πρώτη ουσιαστική αρετή της ηθικής νοημοσύνης, αποτελεί την ικανότητα να ταυτιζόμαστε και να αισθανόμαστε τις ανησυχίες ενός άλλου ατόμου.
Τα μικρά παιδιά δεν μπορούν να διακρίνουν τα συναισθήματά τους από τα συναισθήματα των άλλων. «Απορροφούν» το πώς φέρεστε στους άλλους ανθρώπους: στη γειτόνισσα, στον υπάλληλο του ταμείου, ακόμη και μεταξύ σας.
«Εσύ πώς θα ασθανόσουν;»: Όταν προκύπτει μία ευκαιρία, κάντε στο παιδί σας αυτή την ερώτηση, χρησιμοποιώντας καταστάσεις από βιβλία, την τηλεόραση, τις ταινίες και την πραγματική ζωή.
3. Δείξτε αυτοπεποίθηση
Η αυτοπεποίθηση δεν γεννιέται από την τελειότητα αλλά από την εμπιστοσύνη και την αποδοχή. Αφήστε τα παιδιά να δοκιμάζουν – ακόμη κι αν χυθεί το γάλα – και ενθαρρύνετέ τα: «Μου άρεσε που συνέχισες να προσπαθείς».
4. Επανορθώστε μετά από μια σύγκρουση
Κάθε σχέση έχει συγκρούσεις. Οι σχέσεις δυναμώνουν όταν μαθαίνουμε να επανορθώνουμε.
5. Επικυρώστε τα συναισθήματα των παιδιών
Η επικύρωση (αγγλικός όρος, validation) συναισθημάτων είναι η αναγνώριση και η αποδοχή ότι το παιδί μας έχει συναισθήματα και σκέψεις, που είναι έγκυρα και πραγματικά για το ίδιο, ανεξάρτητα από το τι λέει η λογική ή αν κάνει νόημα στους άλλους.
6. Βοηθήστε τα να αναγνωρίζουν κοινωνικά σημάδια
Τα παιδιά δεν αντιλαμβάνονται πάντα εύκολα τις κοινωνικές λεπτομέρειες. Βοηθήστε τα να διαβάζουν καλύτερα τους άλλους.
7. Μην σπεύδετε να λύνετε κάθε σύγκρουση
Η παρόρμηση είναι να παρέμβετε αμέσως. Αλλά η μάθηση γίνεται όταν κάνετε λίγο πίσω: «Είμαι εδώ αν χρειαστείτε βοήθεια, αλλά νομίζω ότι μπορείτε να το λύσετε οι δυο σας». Έτσι εξασκούνται στη διαπραγμάτευση και τον συμβιβασμό.
8. Αντιμετωπίστε τα λάθη ως ευκαιρίες
Όταν ένα παιδί χύνει το χυμό και ακούει «Ας πάρουμε μια πετσέτα να το καθαρίσουμε» μαθαίνει υπευθυνότητα χωρίς ντροπή. Μεγαλώνει βλέποντας τα λάθη ως ευκαιρίες για μάθηση και γίνεται πιο ανθεκτικό.
9. Ακούστε τα παιδιά
Τα παιδιά χρειάζονται πρότυπα καλής ακρόασης. Σταθείτε, κοιτάξτε τα στα μάτια, ακούστε χωρίς να διακόπτετε, πείτε «Πες μου περισσότερα». Έτσι μαθαίνουν να γίνονται άνθρωποι στους οποίους οι άλλοι εμπιστεύονται τα συναισθήματά τους.
