Τι κρύβει η συμπεριφορά του παιδιού; 3 μηχανισμοί άμυνας που πρέπει να γνωρίζετε

Όλοι χρησιμοποιούμε άμυνες σε καθημερινή βάση και τα παιδιά δεν αποτελούν εξαίρεση. Πώς όμως λειτουργούν σε εκείνα; Ακολουθούν τρεις βασικοί μηχανισμοί άμυνας που χρησιμοποιούν τα παιδιά, οι οποίοι μπορούν να μας βοηθήσουν να ερμηνεύσουμε πιο εύκολα και πιο αποτελεσματικά τη συμπεριφορά τους.

3 μηχανισμοί άμυνας των παιδιών που πρέπει να γνωρίζετε

1. Αποφυγή

Η αποφυγή είναι ένας από τους πιο βασικούς μηχανισμούς άμυνας που χρησιμοποιούν τα παιδιά — και όλοι μας, φυσικά. Όταν κάτι μας δυσκολεύει ή μας κάνει να νιώθουμε άβολα, γιατί να το αντιμετωπίσουμε;

Για τα παιδιά, η αποφυγή είναι η πρώτη στρατηγική, ειδικά όταν η δυσφορία είναι ήπια. Όταν η δυσφορία όμως γίνεται πιο έντονη και η αποφυγή δεν αρκεί πια, τα παιδιά στρέφονται σε άλλες άμυνες, όπως η άρνηση ή η καταστολή.
Για παράδειγμα, αν ένα παιδί ακούσει μια έντονη διαφωνία μεταξύ των γονιών του, μπορεί να πει στον εαυτό του ότι είναι απλώς ένα… παιχνίδι. Αν όμως η κατάσταση φτάσει στα άκρα, το παιδί μπορεί να καταστείλει αυτή την πραγματικότητα, μπλοκάροντας τη βία από τη συνείδησή του.

Διαβάστε επίσης: Σχολείο: Γιατί τα έξυπνα παιδιά μπορεί να έχουν κακή απόδοση;

2. Προβολή

Σε αυτή την περίπτωση, το παιδί “προβάλλει” τα δικά του συναισθήματα, τις συμπεριφορές, τις σκέψεις ή κάποια χαρακτηριστικά του σε κάποιον άλλο. Η βασική ιδέα είναι: “Δεν το θέλω εγώ, πάρ’ το εσύ!”
Τα παιδιά συχνά προσπαθούν να μας κάνουν να καταλάβουμε τα συναισθήματά τους, προκαλώντας μας τα ίδια. Για παράδειγμα, αν το παιδί αισθάνεται θυμό ή φόβο, μπορεί να προσπαθήσει να προκαλέσει στους γονείς του τα ίδια, χωρίς καν να το καταλαβαίνει.

Αυτός ο μηχανισμός άμυνας μας επιτρέπει να αντιληφθούμε καλύτερα τι συμβαίνει μέσα στο παιδί, ακόμα και όταν δεν έχει τις λέξεις για να το εκφράσει.

3. Αντίθετη αντίδραση

Ένα παιδί μπορεί να συμπεριφέρεται αντίθετα από αυτό που πραγματικά αισθάνεται και μάλιστα να είναι πολύ πειστικό!

Τα παιδιά πολλές φορές αποκρύπτουν τα αληθινά τους συναισθήματα για να αποφύγουν τις συνέπειες. Για παράδειγμα, μπορεί ένα παιδί να επιδεικνύει υπερβολική στοργή για τον αδελφό του, ενώ στην πραγματικότητα να νιώθει ανασφάλεια. Αυτή η υπερβολική εκδήλωση αγάπης ενδέχεται να είναι μια άμυνα για να καλύψει τα πραγματικά του συναισθήματα, τα οποία δεν μπορεί ή δεν θέλει να παραδεχτεί.

Τι μπορούν να κάνουν οι γονείς για να βοηθήσουν τα παιδιά να αντιμετωπίσουν τα συναισθήματά τους

Αναγνωρίστε τα συναισθήματά σας

Τα συναισθήματά σας είναι πολύ σημαντικά, όχι μόνο επειδή αφορούν εσάς, αλλά και γιατί σας βοηθούν να καταλάβετε τι νιώθει το παιδί σας.

Την επόμενη φορά που το παιδί σας σας κάνει να νιώσετε λυπημένοι, φοβισμένοι ή μπερδεμένοι, αναρωτηθείτε αν το παιδί σας προβάλλει αυτά τα συναισθήματα σε εσάς και υποστηρίξτε το κατάλληλα. Αν παρατηρήσετε ότι το παιδί δείχνει υπερβολικά θετικά συναισθήματα, ίσως να είναι το αμυντικό του σύστημα που μπαίνει σε λειτουργία.

Ονομάστε το συναίσθημα

Όταν αναγνωρίσετε το συναίσθημα του παιδιού, πείτε το όταν το ίδιο δεν μπορεί να το ονομάσει. Για παράδειγμα:  «Νομίζω ότι νιώθεις θυμωμένος» ή «Φαίνεται λυπημένος».

Τα παιδιά συχνά δυσκολεύονται να εκφράσουν τα «μεγάλα» συναισθήματα, οπότε το να τα βοηθήσετε να τα ονομάσουν είναι το πρώτο βήμα για να τα αντιμετωπίσουν. Αν χρησιμοποιούν άρνηση ή καταστολή, τα συναισθήματά τους είναι πιθανώς έντονα, οπότε η προσοχή σας είναι πιο σημαντική από ποτέ.