Μελέτες έχουν δείξει ότι όταν ένα παιδί βιώνει έντονη συναισθηματική αναστάτωση, ο προμετωπιαίος φλοιός του εγκεφάλου, το μέρος που ελέγχει τη γλώσσα, τη λογική και την αυτορρύθμιση, απλώς «απενεργοποιείται». Γι’ αυτό δεν μπορείς να το λογικεύσεις τη στιγμή που φωνάζει.
Αυτό που χρειάζεται το παιδί εκείνη τη στιγμή δεν είναι διάλεξη, αλλά σύνδεση. Η ικανότητα να παραμένουμε συνδεδεμένοι, ακόμα και μέσα στη συναισθηματική θύελλα, είναι αυτή που καλλιεργεί την ανθεκτικότητα.
Διαβάστε επίσης: Παιδιά: Υψηλότερο EQ, καλύτερη συνεργασία σε ομάδες
Τι να πεις στο παιδί
Μη λες τίποτα
Όταν το παιδί βρίσκεται στο αποκορύφωμα του θυμού, το ένστικτό σου είναι να κάνεις κάτι, να μιλήσεις, να το «φέρεις στα λογικά του». Όμως η σιωπή, πολλές φορές, είναι πιο δυνατή από τα λόγια.
Όταν το παιδί ξεσπάει, κάθε λέξη μοιάζει σαν λάδι στη φωτιά. Το μόνο που μπορεί να «ακούσει» είναι η ενέργεια και η παρουσία σου. Κάθισε ήσυχα κοντά του. Η σιωπή σου μεταφέρει ένα σπουδαίο μήνυμα: «Είσαι ασφαλής. Είμαι εδώ και μπορώ να το διαχειριστώ.» Μόνο όταν η ένταση περάσει, τότε μπορείς να μιλήσεις.
«Είμαι εδώ μαζί σου»
Αυτή η μικρή φράση λειτουργεί σαν σωσίβιο. Δεν απομακρύνεσαι, δεν απειλείς, δεν κάνεις κήρυγμα. Απλώς επιβεβαιώνεις τη σύνδεση. Μέσα στην κρίση, πολλά παιδιά βιώνουν έναν πρωτόγονο φόβο: «Με αγαπούν ακόμα κι όταν δεν μπορώ να ελέγξω τον εαυτό μου;» Η ήρεμη παρουσία σου απαντά σε αυτό το ερώτημα.
«Είναι εντάξει να θυμώνεις, αλλά δεν είναι εντάξει να χτυπάς»
Αυτό είναι το σημείο ισορροπίας ανάμεσα στην κατανόηση και στο όριο. Με τη φράση αυτή, ξεχωρίζεις το συναίσθημα από τη συμπεριφορά. Όταν το μήνυμα αυτό επαναλαμβάνεται με συνέπεια, το παιδί μαθαίνει να ελέγχει τις παρορμήσεις του και να αναπτύσσει αυτοπειθαρχία.
«Πάμε να κάνουμε ένα διάλειμμα μαζί»
Αντί για “time out”, δοκίμασε ένα “time in”. Η συν-ρύθμιση (co-regulation) είναι βασική δεξιότητα: το παιδί μαθαίνει να ηρεμεί μέσα από το νευρικό σου σύστημα. Η δική σου γαλήνη είναι μεταδοτική.
«Καταλαβαίνω πόσο πολύ το ήθελες αυτό»
Αντί να προσπαθείς να «σβήσεις» το συναίσθημα, αναγνώρισέ το. Η αναγνώριση ενεργοποιεί τα κέντρα χαλάρωσης του εγκεφάλου.
Μερικές φορές ο θυμός κρύβει απογοήτευση, ματαίωση ή λύπη. Όταν αναγνωρίζεις την επιθυμία ή την απογοήτευση πίσω από τη συμπεριφορά, το παιδί δεν χρειάζεται να φωνάζει για να αποδείξει πόσο πολύ το ένιωθε.
Η επιβεβαίωση μειώνει την «απειλή» που νιώθει ο εγκέφαλος και τη μοναξιά.
«Μπορείς να είσαι θυμωμένος/η, εγώ θα σ’ αγαπώ έτσι κι αλλιώς»
Αυτό είναι το θεμέλιο της συναισθηματικής ασφάλειας που χτίζει την αυτοεκτίμηση του παιδιού για μια ζωή.
