Κάθε νέος μπαμπάς θα βρεθεί στο σημείο να αναρωτηθεί πόση ώρα πρέπει να αφιερώνει στο παιχνίδι με τα παιδιά του. Αυτή είναι μια δύσκολη ερώτηση γιατί εξαρτάται από το ποιον ρωτάτε και πώς ορίζετε το παιχνίδι. Για παράδειγμα, αν ρωτήσετε το ίδιο το παιδί σας, η απάντησή του πιθανότατα θα είναι 24 ώρες την ημέρα, αφού το παιχνίδι με τον μπαμπά είναι συνήθως το πιο διασκεδαστικό πράγμα στον κόσμο για αυτό.
Τι είναι το “παιχνίδι”;
Το παιχνίδι κατέχει σίγουρα σημαντικό ρόλο στην ανάπτυξη των παιδιών, αλλά τι ακριβώς είναι; Με την πιο κλασική έννοια της λέξης, το παιχνίδι σημαίνει να καθίσετε στο πάτωμα -στο ίδιο επίπεδο με το παιδί σας- και να αλληλεπιδράσετε μαζί του χρησιμοποιώντας τα παιχνίδια του. Ωστόσο, το παιχνίδι έρχεται σε πολλές μορφές και μάλλον παίζετε με τα παιδιά σας πολύ περισσότερο από όσο νομίζετε!
Τα παιδιά σας έρχονται στο κρεβάτι σας το πρωί, χοροπηδούν, κρύβονται κάτω από τα καλύμματα και κάνουν αστείους θορύβους; Αυτό είναι παιχνίδι.
Βγαίνετε με το παιδί σας για βόλτα και παρατηρείτε τα χρώματα και τα σχήματα γύρω σας; Παίρνετε τα παιδιά σας στο πάρκο και τα κάνετε κούνια; Αυτό είναι παιχνίδι.
Δίνετε στο παιδί σας μερικά ασφαλή μαγειρικά σκεύη για να παίξει στο πάτωμα της κουζίνας όσο εσείς ετοιμάζετε το δείπνο; Μιλάτε μαζί του και αλληλεπιδράτε κατά τη διάρκεια της διαδικασίας; Αυτό είναι παιχνίδι.
Γαργαλάτε την κοιλιά του και το ενθαρρύνετε να φτιάχνει σαπουνόφουσκες στο μπάνιο του; Αυτό είναι παιχνίδι.
Όπως καταλαβαίνετε, μπορεί να παίζετε όλη την ημέρα με το παιδί σας χωρίς καν να το καταλαβαίνετε. Στην πραγματικότητα, το μεγαλύτερο μέρος της ημέρας του παιδιού σας (όταν δεν κοιμάται, φυσικά) είναι παιχνίδι και εξερεύνηση και πιθανότατα εμπλέκεστε σε μεγάλο μέρος αυτού.
Ποια είναι η διαφορά μεταξύ δομημένου και μη δομημένου παιχνιδιού;
Οι ειδικοί επισημαίνουν ότι υπάρχει μεγάλη διαφορά μεταξύ του δομημένου και του μη δομημένου παιχνιδιού και ότι τα παιδιά χρειάζονται έναν ισορροπημένο συνδυασμό και των δύο.
Το μη δομημένο παιχνίδι αντιστοιχεί στα περισσότερα από τα παραδείγματα που αναφέρονται παραπάνω. Είναι το παιχνίδι που προκύπτει χωρίς προγραμματισμό, με ή χωρίς εσάς. Τα παιδιά ασχολούνται με το μη δομημένο παιχνίδι όλη την ημέρα φτιάχνοντας τα δικά τους μικρά παιχνίδια και μετατρέποντας τα πάντα σε παιχνίδι. Υπάρχουν πλεονεκτήματα στο μη δομημένο παιχνίδι, καθώς το παιδί έχει τον έλεγχο, έχει την ευκαιρία να καταλάβει πώς λειτουργούν τα πράγματα μόνο του και μαθαίνει επίσης μερικές δεξιότητες επίλυσης προβλημάτων.
Το δομημένο παιχνίδι είναι ακριβώς όπως ακούγεται: πολύ πιο οργανωμένο και συνήθως καθοδηγείται από έναν ενήλικα. Το δομημένο παιχνίδι επιτρέπει στους γονείς να διδάσκουν στο παιδί κάποια πράγματα κατά τη διάρκεια, καθοδηγώντας το παιχνίδι ή τη δραστηριότητα. Για παράδειγμα, μπορείτε να κάνετε μια στοίβα με μερικά τουβλάκια και στη συνέχεια να ζητήσετε από το παιδί σας να δημιουργήσει την ίδια δομή. Στη συνέχεια, μπορείτε να μιλήσετε για χρώματα και σχήματα και να ζητήσετε από το παιδί σας να τα ονομάσει επίσης. Μπορείτε να πείτε, “έφτιαξα τρεις στοίβες, μπορείς να φτιάξεις τέσσερις; Μπορείς να μετρήσεις πόσες υπάρχουν τώρα συνολικά;”. Μέσω του δομημένου παιχνιδιού, οξύνετε τη σκέψη του παιδιού σας και το διδάσκετε νέες δεξιότητες.
Ένας ισορροπημένος συνδυασμός είναι ό,τι καλύτερο
Η αλληλεπίδραση με το παιδί σας σε καθημερινή βάση συνεπάγεται περισσότερο μη δομημένο παιχνίδι από ό, τι πιθανώς πιστεύατε μέχρι τώρα. Από εκεί και πέρα, το να φτιάξετε μαζί ένα παζλ ή να συναρμολογήσετε κάτι, επιτρέπει στο παιδί σας να συμμετέχει σε δομημένο παιχνίδι. Ακόμα κι αν το παιδί τον περισσότερο καιρό δεν περνάει στο σπίτι το μεγαλύτερο μέρος της ημέρας, οι νηπιαγωγοί φροντίζουν να ενσωματώνουν έναν συνδυασμό δομημένου και μη δομημένου παιχνιδιού. Άλλωστε, τα παιδιά χρειάζονται πραγματικά έναν συνδυασμό και των δύο.