Η ανεπαρκής πρόσληψη μικροθρεπτικών συστατικών για μεγάλο χρονικό διάστημα μπορεί να οδηγήσει σε σημαντικές ελλείψεις στον οργανισμό. Θα υποπτευόμασταν όμως ποτέ ότι ένα παιδί με κανονικό βάρος θα μπορούσε να υποφέρει ταυτόχρονα από «κρυμμένη πείνα»;
Σύμφωνα με τα επίσημα στατιστικά, περισσότεροι από 2 δισεκατομμύρια άνθρωποι στον κόσμο υποφέρουν από «κρυφό υποσιτισμό». Οι ελλείψεις μικροθρεπτικών συστατικών αποτελούν πρόβλημα στις ανεπτυγμένες χώρες, με πρώτα συστατικά στη λίστα ελλείψεων να είναι ο σίδηρος και το ιώδιο.
Διαβάστε επίσης: Παιδιά: Ποια συστατικά δεν πρέπει να λείπουν από τη διατροφή τους
Οι κύριες αιτίες
Οι αιτίες αυτού του υποσιτισμού είναι κάπως περίπλοκες. Η μετατόπιση από μια παραδοσιακή διατροφή που βασίζεται σε ελάχιστα επεξεργασμένα τρόφιμα σε μια διατροφή υψηλής κατανάλωσης επεξεργασμένων προϊόντων φαίνεται να είναι η κύρια αιτία. Αυτά τα τρόφιμα μπορεί να προσφέρουν ενέργεια, αλλά είναι φτωχά σε μικροθρεπτικά συστατικά, επομένως είναι γνωστά ως πηγές «κενών θερμίδων».
Οι διατροφικές προτιμήσεις γενικά καθορίζονται από την κουλτούρα, γεωγραφικούς, περιβαλλοντικούς και εποχιακούς παράγοντες.
Η έλλειψη εκπαίδευσης σχετικά με τη σημασία της κατανάλωσης μιας ισορροπημένης και θρεπτικής διατροφής είναι επίσης άλλη μια αιτία του εν λόγω φαινομένου.
Επιπλέον, πολύ συχνά τα αίτια μπορεί να είναι οικονομικά. Μια οικογένεια μπορεί να μην είναι σε θέση να αντέξει οικονομικά ή να έχει πρόσβαση σε μια μεγάλη ποικιλία θρεπτικών τροφών, όπως ζωικές πρωτεΐνες, φρούτα και λαχανικά.
Τέλος, το άγχος και ο σύγχρονος, γρήγορος τρόπος ζωής μπορεί να επιδεινώσει την κατάσταση.
Σε ποια ηλικία του παιδιού οφείλουμε να είμαστε πολύ προσεκτικοί
Η «κρυμμένη πείνα» μπορεί να επηρεάσει οποιονδήποτε και σε οποιαδήποτε ηλικία. Ωστόσο, οι συνέπειές της είναι πιο σοβαρές στην παιδική. Το 2017, το American Journal of Human Biology δημοσίευσε επιστημονικό άρθρο που τεκμηρίωνε ότι η περίοδος από τη σύλληψη έως τα πρώτα 2 χρόνια της ζωής του παιδιού είναι κρίσιμη για την υγιή συνολική ανάπτυξή του.
Εάν μια μητέρα έχει ανεπάρκεια μικροθρεπτικών συστατικών, αυτό θα επηρεάσει το μέλλον του παιδιού με αντίκτυπο κυρίως στη μάθηση και την απόδοση στην ενήλικη ζωή.
Οι βασικές ελλείψεις αφορούν κυρίως όπως είπαμε το σίδηρο και το ιώδιο αλλά και τον ψευδάργυρο, τη βιταμίνη Α και λιγότερο τις βιταμίνες του συμπλέγματος B, όπως η Β12.
Αναλυτικά οι βλαβερές συνέπειες
Ο «κρυφός υποσιτισμός» χαρακτηρίζεται από το γεγονός ότι οι επιπτώσεις του δεν είναι άμεσες, αλλά μακροπρόθεσμες στην υγεία του παιδιού. Αφορούν, όπως προαναφέρθηκε, την απόδοση και τη μάθηση, τη χαμηλότερη αντίσταση στις ασθένειες, ακόμη όμως και τους αυξημένους κινδύνους κατά τον τοκετό. Το International Journal of Unani and Integrative Medicine αναφέρει κάποιες από τις επιπτώσεις αναλυτικά:
Σίδηρος
Η μέτρια ή σοβαρή σιδηροπενική αναιμία επηρεάζει το αμυντικό σύστημα του οργανισμού ως προς την καταπολέμηση των λοιμώξεων. Τα παιδιά μπορεί να αναπτύσσουν πιο αργά τη γλώσσα, να έχουν μειωμένο εύρος προσοχής και κακές επιδόσεις στο σχολείο. Η αναιμία μπορεί επίσης να προκαλέσει πρόωρους τοκετούς, χαμηλό βάρος γέννησης και περιγεννητική θνησιμότητα.
Ιώδιο
Η βρογχοκήλη είναι μια διαταραχή που προκαλείται από την έλλειψη ιωδίου. Μπορεί να οδηγήσει σε μόνιμη εγκεφαλική βλάβη, μειωμένη πνευματική ανάπτυξη και μειωμένη επιβίωση των βρεφών.
Βιταμίνη Α
Η έλλειψή της μπορεί να προκαλέσει νυχτερινή τύφλωση, ειδικά σε εγκύους, εξέλκωση και αποκόλληση του κερατοειδούς, ακόμα και ολική τύφλωση. Μπορεί επίσης να προκαλέσει επιβράδυνση της ανάπτυξης και χαμηλή αντίσταση σε λοιμώξεις στα παιδιά.
Ψευδάργυρος
Ο ψευδάργυρος είναι απαραίτητος για την ανάπτυξη του κάθε παιδιού. Η επάρκειά του από την άλλη, τη βοηθά ενώ παράλληλα μειώνει τον κίνδυνο λοιμώξεων του αναπνευστικού και της βρεφικής θνησιμότητας.
Πώς μπορούμε να προστατεύσουμε τα παιδιά
Η πρόληψη του «κρυφού υποσιτισμού» στοχεύει σε μια καλύτερη ποιότητας ζωής για τα παιδιά και το μέλλον τους. Για να είναι αυτό εφικτό, θα πρέπει να:
- Ακολουθείτε μια ισορροπημένη διατροφή από την εγκυμοσύνη κιόλας που θα περιλαμβάνει φρούτα και λαχανικά.
- Προετοιμάζετε γεύματα πλούσια σε βιταμίνες και μέταλλα για τα παιδιά.
- Συμπεριλάβετε πολυβιταμίνες στη διατροφή του παιδιού σύμφωνα πάντοτε με τις συστάσεις του παιδιάτρου σας.
Επιπλέον, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας συνιστά:
- Τα γαλακτοκομικά προϊόντα που περιέχουν βιταμίνες Α και D και ασβέστιο.
- Κρέατα, όσπρια και αυγά που έχουν πρωτεΐνες και κάποιες πολύτιμες βιταμίνες.
- Δημητριακά που είναι πηγή ενέργειας.
- Φρούτα και λαχανικά που είναι πλούσια σε βιταμίνες και φυτικές ίνες.
- Καλά λίπη, ελαιόλαδο και με μέτρο, ζάχαρη.
*Μην αμελείτε ποτέ τις εξετάσεις υγείας για εσάς και το παιδί σας.
*Ακολουθείτε πάντα τις συμβουλές του γιατρού σας ώστε η διατροφή σας οικογενειακώς να είναι η καλύτερη δυνατή.