1. Πώς θα καταλάβω ότι έχει πράγματι φτάσει η ώρα του τοκετού;
Η ιδανική στιγμή για να αρχίσετε να ετοιμάζεστε για το μαιευτήριο είναι όταν οι συσπάσεις, που μπορεί να έχετε νιώσει περιστασιακά τις προηγούμενες ημέρες, γίνονται συχνές και τακτικές. Το ίδιο ισχύει και για την περίπτωση που σπάσουν τα νερά ή υπάρχουν αιματηρές εκκρίσεις, ακόμα και χωρίς συσπάσεις.
2. Τι χαρτιά θα χρειαστώ για την εισαγωγή στο μαιευτήριο;
Πριν από την εισαγωγή στη γραμματεία, θα σας ζητήσουν ταυτότητα (τη δική σας και του πατέρα του παιδιού) και -εάν πρόκειται για δημόσιο νοσοκομείο- βιβλιάριο ασφάλισης. Επίσης, εσείς ή ο συνοδός σας θα πρέπει να έχετε ληξιαρχική πράξη γάμου (πρέπει να έχει εκδοθεί μέσα στο προηγούμενο εξάμηνο από την ημερομηνία του τοκετού), το χαρτί προσδιορισμού επωνύμου και πιστοποιητικό οικογενειακής κατάστασης. Ωστόσο, ακόμα κι αν τα ξεχάσετε, αυτά τα χαρτιά μπορεί να τα προσκομίσει κάποιος δικός σας τις επόμενες μέρες, μέχρι να βγείτε από το μαιευτήριο.
3. Τι θα μου συμβεί εκεί;
Στο μαιευτήριο, θα πάρουν το ιστορικό σας, όπου θα σημειώσουν την ημερομηνία της τελευταίας περιόδου και οτιδήποτε μπορεί να έχει σημασία στον τοκετό, όπως εάν παίρνατε κάποια φαρμακευτική αγωγή ή είχατε κάποιο πρόβλημα στην εγκυμοσύνη. Επίσης, θα μετρήσουν την αρτηριακή πίεση, τη θερμοκρασία και το βάρος σας και θα σας εξετάσουν για να δουν τη συχνότητα των συσπάσεων, τη θέση και την προβολή του εμβρύου και εάν υπάρχει ρήξη των υμένων, δηλαδή αν έχουν σπάσει τα νερά. Στη συνέχεια, θα ελέγξουν τον τράχηλο, για να διαπιστωθεί το μέγεθος της διαστολής. Μετά, θα σας συνδέσουν με τον καρδιοτοκογράφο, ένα μηχάνημα που μετράει την καρδιακή συχνότητα του μωρού, αλλά και τις συσπάσεις της μήτρας. Μόλις η διαστολή φτάσει τα 3-4 εκ. και εφόσον το έχετε ζητήσει, ο αναισθησιολόγος θα σας κάνει την επισκληρίδιο.
4. Τι να φοράω στην αίθουσα τοκετού;
Μόλις ολοκληρωθούν οι τυπικές διαδικασίες της εισαγωγής σας, το προσωπικό του μαιευτηρίου θα σας ζητήσει να βγάλετε τα ρούχα σας και να φορέσετε μια χειρουργική ρόμπα, για να είστε άνετη και να έχουν οι γιατροί εύκολη πρόσβαση στα σημεία που πρέπει να ελέγξουν, όπως στην κοιλιά και τον τράχηλό σας.
5. Γιατί πρέπει να κάνω κλύσμα;
Ο κόλπος βρίσκεται ανάμεσα στην ουροδόχο κύστη (μπροστά) και στο ορθό (πίσω). Όταν και τα δύο είναι άδεια, τότε το έμβρυο έχει περισσότερο χώρο και βγει πιο εύκολα. Επιπλέον, εάν για κάποιο λόγο χρειαστεί να γίνει ο τοκετός με καισαρική τομή, τότε το τελευταίο τμήμα του εντέρου θα πρέπει να είναι καθαρό.
6. Να κάνω αποτρίχωση στο σπίτι ή στο μαιευτήριο;
Εξαρτάται. Πολλές μαίες θεωρούν ότι είναι καλύτερο να γίνεται η αποτρίχωση του αιδοίου από το προσωπικό του μαιευτηρίου και με τη χρήση ειδικού αντισηπτικού υγρού για την αποφυγή μολύνσεων. Ωστόσο, μπορείτε, εάν θέλετε, να ζητήσετε να μην ξυρίσουν όλη την περιοχή, αλλά μόνο όσα σημεία είναι απαραίτητο να είναι απολύτως καθαρά, όπως γύρω από το περίνεο για την περίπτωση που θα χρειαστεί να γίνει περινεοτομή.
7. Μπορώ να κάνω ένα ντους πριν μπω στην αίθουσα τοκετού;
Όχι μόνο μπορείτε, αλλά και πρέπει. Αφενός για λόγους υγιεινής και αφετέρου επειδή το ζεστό νερό βοηθά το σώμα να χαλαρώσει, πράγμα που διευκολύνει τη διαστολή του κόλπου.
8. Ποιος θα είναι μαζί μου;
Εκτός από τη μαία και το γυναικολόγο, η γυναίκα μπορεί να επιλέξει ένα άτομο που θα της κάνει παρέα και θα μοιραστεί μαζί της το θαύμα της γέννησης. Στις περισσότερες περιπτώσεις, το άτομο αυτό είναι ο πατέρας του μωρού. Εάν έχετε αποφασίσει από πριν ότι ο σύντροφός σας θα είναι μαζί σας, θα ήταν καλό να έχετε παρακολουθήσει μαζί τα μαθήματα ανώδυνου τοκετού, για να μπορεί η παρουσία του να σας βοηθήσει και πρακτικά – εκτός από ψυχολογικά.
9. Θα είμαι ξαπλωμένη ή όρθια όσο διαρκούν οι συσπάσεις;
Εάν έχουν σπάσει τα νερά και το μωρό είναι σχετικά ψηλά, τότε είναι προτιμότερο να είστε ξαπλωμένη για να αποφύγετε την πιθανότητα πρόπτωσης του ομφαλίου λώρου (να προηγηθεί, δηλαδή, ο λώρος του εμβρύου στο γεννητικό σωλήνα). Εάν, όμως, δεν υπάρχει κάποιο ιδιαίτερο πρόβλημα και όλα βαίνουν φυσιολογικά, τότε μπορείτε να στέκεστε, να ξαπλώσετε ή να περπατάτε – ανάλογα με τι από όλα αυτά σας κάνει να νιώθετε πιο άνετα.
10. Πότε θα μπω στην αίθουσα τοκετού;
Εάν πρόκειται για το πρώτο σας παιδί, όταν η διαστολή ολοκληρωθεί και το μωρό βρίσκεται προς το τέλος της γεννητικής οδού, τότε θα μεταφερθείτε από την αίθουσα ωδίνων στο χειρουργείο για το τελευταίο στάδιο του τοκετού. Αν αυτό είναι το δεύτερο ή το τρίτο παιδί σας, θα πάτε λίγο νωρίτερα, αφού στις επόμενες γέννες ο τοκετός διαρκεί λιγότερο.
11. Ποια είναι η καλύτερη στάση για να γεννήσω;
Η καλύτερη θέση που μπορείτε να πάρετε προκειμένου να σπρώξετε πιο σωστά είναι ημιξαπλωτή. Για να μπορέσετε να παραμείνετε σε αυτή τη στάση, φροντίστε το κρεβάτι σας να είναι ανασηκωμένο.
12. Υπάρχει περίπτωση να χρειαστεί να κάνω εσπευσμένα καισαρική;
Αυτό είναι μια απόφαση που ίσως χρειαστεί να πάρει ο γιατρός σας, εάν υπάρχουν ενδείξεις ότι το έμβρυο δυσφορεί, αν για κάποιο λόγο δεν υπάρχει διαστολή ή το παιδί δεν μπορεί να βγει φυσιολογικά (όπως όταν έχει γύρω του τυλιγμένο το λώρο).
13. Θα χρειαστεί εμβρυουλκός;
Ο εμβρυουλκός (ή «βεντούζα») χρησιμοποιείται μόνο σε έκτακτες περιπτώσεις, όταν χρειάζεται να επισπευσθεί ο τοκετός γιατί το έμβρυο δυσφορεί.
14. Πότε πρέπει να σπρώχνω; Όταν νομίζω εγώ ή όταν μου το πει η μαία;
Ο τοκετός είναι μια φυσιολογική διαδικασία που γίνεται ενστικτωδώς. Αυτό στην ουσία σημαίνει ότι σπρώχνετε επειδή δεν μπορείτε να κάνετε τίποτα άλλο. Όταν το κεφάλι του παιδιού κατέβει πολύ χαμηλά, θα νιώθετε επιτακτική την ανάγκη να σπρώχνετε κάθε φορά που νιώθετε σύσπαση. Ωστόσο, ενδέχεται αυτό να συμβαίνει χωρίς να υπάρχει ολοκληρωμένη διαστολή, γι’ αυτό είναι φρόνιμο να ακολουθείτε το ρυθμό που σας δίνει η μαία, ώστε να μην επιμηκύνετε χωρίς λόγο τη διαδικασία του τοκετού.
15. Πόσος χρόνος χρειάζεται για να ολοκληρωθεί η διαστολή;
Δεν υπάρχει κανόνας. Ακόμα και η ίδια γυναίκα μπορεί να αντιμετωπίσει εντελώς διαφορετικές συνθήκες στις γέννες της. Αυτό που είναι σχεδόν σίγουρο είναι ότι στο πρώτο παιδί η όλη διαδικασία διαρκεί περισσότερο.
16. Πότε χρειάζεται να γίνει περινεοτομή;
Όταν το περίνεο τεντώνεται υπερβολικά, ο γιατρός σας μπορεί να προχωρήσει σε περινεοτομή, να κάνει δηλαδή μια τομή στο δέρμα και στους μυς της περιοχής. Αυτό γίνεται λίγο πριν βγει το κεφάλι του μωρού, προκειμένου να διευκολυνθεί η έξοδός του. Αν δεν έχει γίνει επισκληρίδιος, η τομή θα γίνει με τοπική αναισθησία. Αν και δεν είναι βέβαιο ότι θα χρειαστεί, είναι μια διαδικασία που εφαρμόζεται στους περισσότερους τοκετούς.
17. Πώς γίνονται οι τεχνητοί πόνοι;
Εάν τα νερά έχουν σπάσει αλλά δεν υπάρχουν συσπάσεις ή και σε άλλες περιπτώσεις (π.χ. αν έχουν περάσει αρκετές ημέρες μετά την πιθανή ημερομηνία τοκετού), τότε ο γιατρός προκαλεί τεχνητούς πόνους για να ξεκινήσει ο τοκετός. Αυτό γίνεται με την εισαγωγή ενός κολπικού υπόθετου ή τζελ στον κόλπο ή με την ενδοφλέβια εισαγωγή ορμονών μέσω ορού. Οι συστολές του τοκετού με τεχνητούς πόνους μπορεί να είναι πιο επίπονες, επειδή ξεκινούν πολύ απότομα.
18. Υποφέρει το μωρό κατά τη διάρκεια του τοκετού;
Αυτό που γνωρίζουμε είναι ότι, όσο διαρκούν οι συσπάσεις, μειώνεται η παροχή οξυγόνου στον πλακούντα. Όμως, κάτι τέτοιο δεν σημαίνει ότι το μωρό υποφέρει ή κινδυνεύει.
19. Τι μπορώ να κάνω για να μη νιώθω τον πόνο;
Ο πιο απλός τρόπος είναι να ακολουθήσετε τις συμβουλές που σας έδωσαν στα μαθήματα ανώδυνου τοκετού για το πώς να αναπνέετε και να χαλαρώνετε το σώμα σας.
20. Μπορώ να φάω κάτι πριν από τον τοκετό;
Καλό θα ήταν να μην έχετε φάει κάτι βαρύ όταν πάτε να γεννήσετε, αλλά δεδομένου ότι μιλάμε για φυσιολογικό τοκετό, ο οποίος μπορεί να ξεκινήσει ανά πάσα στιγμή, αυτό δεν είναι πάντα εφικτό – διαφορετικά, θα έπρεπε να ξεκινήσετε αυστηρή δίαιτα με το που θα μπείτε στο μήνα σας. Προτιμήστε κάτι ελαφρύ και εύπεπτο, όπως γιαούρτι, κοτόπουλο, πουρέ και χυμούς.
Με τη συνεργασία της Μυρτώς Σωτηροπούλου (μαιευτήρας-γυναικολόγος).