Σίγουρα έχετε ακούσει ιστορίες για μαμάδες που πέρασαν μέρες ή μήνες στο κρεβάτι στη διάρκεια της εγκυμοσύνης. Τι σημαίνει, όμως, πραγματικά ανάπαυση; Και πόσο προστατεύει εσάς και το μικρό σας;
Ανάπαυση σημαίνει να φροντίζετε τον εαυτό σας, να του αφιερώνετε λίγο χρόνο και να του προσφέρετε λίγη χαλάρωση…επιτέλους! Τώρα στην εγκυμοσύνη το έχετε πραγματικά ανάγκη. Όμως, σήμερα η ξεκούραση έχει γίνει τόσο μεγάλη πολυτέλεια που ακόμη και όταν περιμένουν παιδί οι περισσότερες γυναίκες εξακολουθούν να ζουν σαν να μη συμβαίνει τίποτα, να εργάζονται και να κουράζονται μέχρι την τελευταία στιγμή, χωρίς κανέναν περιορισμό. Αυτό δεν είναι κάτι απαραίτητα καλό, εάν όλα εξελίσσονται κανονικά, γιατί η εγκυμοσύνη είναι ένα φυσιολογικό γεγονός, δεν είναι αρρώστια. Αλλά, όταν εμφανίζεται, η επιθυμία για ξεκούραση χρειάζεται άμεση ικανοποίηση. Γιατί τα ευεργετικά αποτελέσματα της ανάπαυσης δεν αντανακλώνται μόνο στη δικά σας ευεξία, αλλά και του παιδιού που παίρνει έτσι περισσότερο οξυγόνο και τροφή.
Πότε είναι απαραίτητη η ανάπαυση
Υπάρχουν μάλιστα περιπτώσεις κατά τις οποίες ο γιατρός επιβάλλει την ανάπαυση ως θεραπεία. Ας δούμε πότε συμβαίνει αυτό:
· Είναι απαραίτητο να μένετε ξαπλωμένη όταν εμφανίζεται αιμορραγία ή πόνοι στο υπογάστριο. Θα σηκώνεστε μόνο για να φάτε μέχρι να σταματήσει η αιμορραγία, η οποία οφείλεται στο ότι σε κάποιο σημείο ο εμβρυϊκός σάκος έχει αποκολληθεί από το τοίχωμα της μήτρας και δημιουργεί κάποιο αιμάτωμα. Με την κίνηση το αιμάτωμα αυτό μπορεί να εξαπλωθεί. Κατά το πρώτο τρίμηνο ο γιατρός μπορεί να σας χορηγήσει και προγεστερόνη, η οποία θα προκαλέσει χαλάρωση των μυών της μήτρας ώστε να μη συσπώνται. Ωστόσο, οι έρευνες έχουν δείξει ότι η ανάπαυση είναι πιο αποτελεσματική θεραπεία από το φάρμακο.
· Εάν παρουσιαστούν σε συσπάσεις της μήτρας των οποίων τα αιτία είναι πολλά και πολλές φορές αδιευκρίνιστα απαιτείται ανάπαυση καθώς η σωματική δραστηριότητα μπορεί να επιδεινώσει την κατάσταση και να οδηγήσει σε αποβολή ή αργότερα σε πρόωρο τοκετό
· Ανάπαυση χρειάζεται και σε περίπτωση λοίμωξης του ουροποιητικού συστήματος που οφείλεται στο βάρος και την πίεση της μήτρας. Όταν μένετε αρκετές ώρες την ημέρα ξαπλωμένη στον καναπέ, από την αντίθετη πλευρά από αυτήν στην οποία νιώθετε τον πόνο, η πίεση μειώνεται και το πρόβλημα λύνεται.
· Προσοχή χρειάζεται και όταν ο τράχηλος της μήτρας έχει αρχίσει να γίνεται επίπεδος, πολύ μαλακός και υπάρχει κίνδυνος να διασταλεί πρόωρα. Σε αυτή την περίπτωση αρκεί να ξαπλώνετε μέσα στη διάρκεια της ημέρας, να μη στέκεστε πολλή ώρα όρθια και να μη σηκώνετε τις τσάντες με τα ψώνια, γιατί η μήτρα που ήδη κοπιάζει κουβαλώντας το βάρος του εμβρύου, μπορεί να μην αντέξει και άλλη προσπάθεια.
· Η ανάπαυση επιβάλλεται όταν έχετε υποβληθεί σε περίδεση τραχήλου, δηλαδή στη μικρή χειρουργική επέμβαση που εμποδίζει την υποχώρηση του τραχήλου. Όταν κάνετε ήρεμη ζωή, η μυϊκή δραστηριότητα δεν έχει αντίκτυπο στη μήτρα προκαλώντας συσπάσεις.
· Από το δεύτερο τρίμηνο έχει μεγάλη σημασία να μην κουράζεστε όταν τα υπερηχογραφήματα δείχνουν ινομυώματα στη μήτρα. Μετά τον τρίτο μήνα αυξάνεται ο όγκος τους και καμιά φορά ευθύνονται για τις ακανόνιστες συσπάσεις και τους σπασμούς που μπορεί να προκαλέσουν πρόωρη αποκόλληση του πλακούντα.
· Εάν η πίεση είναι μεγαλύτερη από 140 ή μικρότερη από 90, χρειάζεστε οπωσδήποτε ανάπαυση. Η προσπάθεια που καταβάλλετε δίνει μια ακόμη ώθηση στην καρδιά, που αναγκάζεται να παράγει περισσότερο αίμα και οξυγόνο για να θρέφει τους μυς που κινούνται. Η υπέρταση, σε συνδυασμό με ένα γενικό οίδημα και απώλεια πρωτεϊνών με τα ούρα, είναι σύμπτωμα τοξιναιμίας, μιας ασθένειας που εμφανίζεται σε ένα μικρό ποσοστό των περιπτώσεων. Οφείλεται σε διάφορες αιτίες, κυρίως στην κούραση και το στρες που προκαλούν σπασμούς στις μικρές αρτηρίες των νεφρών και του πλακούντα. Η ανάπαυση είναι ζωτικής σημασίας γιατί βοηθά να αυξηθεί κατά 30% η ροή αίματος στα νεφρά, βελτιώνοντας τη λειτουργία τους και αυξάνοντας την ποσότητα τροφής και οξυγόνου που φτάνουν στον οργανισμό του παιδιού. Όταν ξαπλώνετε στο κρεβάτι (18 περίπου ώρες το 24ωρο) μειώνεται ορατά και το πρήξιμο.
· Προφύλαξη χρειάζεται επίσης στην κύηση δίδυμων, τόσο γιατί υπάρχει μεγαλύτερος κίνδυνος υπέρτασης όσο και γιατί η ταχύτερη ανάπτυξη της μήτρας μπορεί να προκαλέσει πρόωρη διάρρηξη του υμένα και πρόωρο τοκετό.
Μπορεί να δημιουργήσει άγχος
Αποτελεσματική είναι η ανάπαυση σε περιπτώσεις προβλημάτων στην εγκυμοσύνη. Είναι, όμως, και εύκολη; Μια εγκυμοσύνη που απαιτεί παραμονή στο κρεβάτι, μπορεί να γίνει πηγή άγχους και κούρασης για τη μητέρα, ειδικά εάν πρόκειται για το πρώτο της παιδί. Και αυτό γιατί τη φέρνει αντιμέτωπη με την «ικανότητά» της, σε σωματικό και ψυχολογικό επίπεδο, να γίνει μητέρα και της δημιουργεί ένα αίσθημα αποτυχίας.
Από την άλλη όταν επιβάλλεται μια αναγκαστική στάση και μείωση των ρυθμών στο δεύτερο τρίμηνο, προξενεί άγχος και διαφόρων ειδών προβλήματα στην έγκυο. Και αυτό γιατί στην αρχή της εγκυμοσύνης, η μέλλουσα μαμά «αναβάλλει» συνεχώς το να δεθεί συναισθηματικά με το μωρό της. Εάν πάλι, τα προβλήματα εκδηλωθούν μετά τα μισά της εγκυμοσύνης, τότε το αισθάνεται ήδη «δικό» της και το άγχος λειτουργεί διαφορετικά. Φοβάται ότι θα χάσει το μωρό της, αναρωτιέται αν θα γεννηθεί υγιές, κλπ. Όσο παράλογο κι αν είναι, νιώθει ενοχές, αναρωτιέται τι λάθος έκανε και βρέθηκε σε αυτή την κατάσταση. Και είναι φυσικό μια γυναίκα συνηθισμένη να διαχειρίζεται ελεύθερα το χρόνο της, να επαναστατεί όταν αναγκάζεται να μειώσει στο ελάχιστο τις δραστηριότητές της.
Αποφύγετε την κούραση
· Αν παθαίνετε ζαλάδες, ναυτίες, λαχάνιασμα, κράμπες αφού έχετε δουλέψει, έξω ή στο σπίτι, σημαίνει ότι έχετε κουραστεί υπερβολικά. Πρέπει αμέσως να σταματήσετε αυτό που κάνετε και να μην καταβάλλετε και άλλη προσπάθεια.
· Εάν ασκείστε, σταματήστε πριν αρχίσει να ρέει ο ιδρώτας ή πριν σας κοπεί η ανάσα. Γενικά να αποφεύγετε να ξεπερνάτε τους 140 παλμούς το λεπτό.
· Κατά το τελευταίο τρίμηνο της εγκυμοσύνης καλό είναι να αποφεύγετε να χρησιμοποιείτε τα μέσα μαζικής μεταφοράς. Η μετακίνηση με αυτόν τον τρόπο κουράζει.
· Από τον έκτο μήνα και μετά, φροντίστε να κάνετε τακτικά διαλείμματα και να ξαπλώνετε, εάν είναι δυνατόν, για μισή ώρα στο αριστερό πλευρό σας. Σε αυτή τη θέση, δεν πιέζεται η κοίλη φλέβα και το παιδί οξυγονώνεται καλύτερα.
· Εάν έχετε κι άλλο παιδάκι, παίξετε μαζί του ήρεμα παιχνίδια.
Με την συνεργασία του κ. Πέτρου Στεφανή (μαιευτήρας – γυναικολόγος)