Η βρεφική (και παιδική) ηλικία περνάει εν ριπή οφθαλμού… Τη μια στιγμή, το παιδί εξαρτάται πλήρως από εμάς και την επόμενη αρχίζει να αποκτά σταδιακά αυτονομία. Το να γνωρίζουμε πώς να το «συνοδεύσουμε» σωστά είναι εξαιρετικά σημαντικό για τη συνολική του μελλοντική ανάπτυξη.
Διαβάστε επίσης: Από ζευγάρι… οικογένεια: Τι αλλαγές φέρνει ο ερχομός του μωρού;
Τι χαρακτηρίζει τη μετάβαση από τη βρεφική στην παιδική ηλικία
Η χρονική περίοδος μεταξύ των 12 και 36 μηνών της ζωής του μωρού είναι ευρέως γνωστή ως νηπιακό στάδιο. Είναι μια περίοδος ανάπτυξης κατά την οποία τα μωρά βιώνουν μια σειρά από γνωστικές, συναισθηματικές και σωματικές αλλαγές που θα τους επιτρέψουν να καλλιεργήσουν την ατομικότητά τους για να αρχίσουν να δημιουργούν περισσότερες κοινωνικές σχέσεις.
Είναι ένα κρίσιμο στάδιο στην υγιή ανάπτυξη των παιδιών, καθώς κατά τη διάρκεια αυτών των πρώτων τριών ετών, επηρεάζονται σε μεγάλο βαθμό από το περιβάλλον τους. Μέσω αυτού, καλλιεργούν σταδιακά την προσωπικότητά τους, την αυτοεκτίμηση και την αυτοπεποίθησή τους, εκτός από το ότι υιοθετούν συγκεκριμένες – καλές ή κακές- συνήθειες.
Μερικά χαρακτηριστικά του σταδίου του «μικρού παιδιού», που αντιπροσωπεύει τη μετάβαση από τη βρεφική στην παιδική ηλικία είναι τα εξής:
Ανάπτυξη κινητικών δεξιοτήτων
Στα τρία πρώτα χρόνια της ζωής των παιδιών, η ανάπτυξή τους κάνει… γιγάντια βήματα. Αυτό μπορεί εύκολα να παρατηρηθεί, καθώς, από τα πρώτα τους γενέθλια, ξεκινούν να κινούνται πιο ανεξάρτητα. Πρώτα, με το δειλό τους μπουσούλημα που αργότερα θα γίνει το πρώτο τους βήμα, και τέλος έχουμε τη μετάβαση στον πλήρη έλεγχο της ισορροπίας τους.
Οι κινητικές τους δεξιότητες τελειοποιούνται ολοένα και περισσότερο, καθώς μπορούν σιγά σιγά να κάνουν πιο ακριβείς και «εκλεπτυσμένες» κινήσεις. Αυτό οφείλεται στη βελτίωση του συντονισμού χεριών-ματιού. Ομοίως, σημαντικό ρόλο παίζει και η ανάπτυξη της γλώσσας, η οποία συνοδεύεται από την απόκτηση κοινωνικών δεξιοτήτων, διότι επιτρέπει στα παιδιά να αρχίσουν την επικοινωνία.
Διαμόρφωση προσωπικότητας
Οι πρώτοι 36 μήνες της ζωής των παιδιών τους επιτρέπουν να συλλέξουν αρκετές πληροφορίες από το περιβάλλον τους για να αρχίσουν να αναπτύσσουν την προσωπικότητά τους. Έτσι, δεν προκαλεί έκπληξη το γεγονός ότι, γύρω στις ηλικίες των δύο και τριών ετών, τα παιδιά βιώνουν μια περίοδο που τους βοηθά να κατανοήσουν τη δύναμη των λόγων τους στη στάση των γονιών τους και τους επιτρέπει να συμμετέχουν στη λήψη αποφάσεων.
Εμφάνιση ανεξαρτησίας και αυτονομίας
Αν και κατά τα πρώτα τρία χρόνια, τα παιδιά συνεχίζουν να χρειάζονται την πλήρη προσοχή των γονιών τους, όταν αρχίζουν να αναπτύσσουν την κίνηση και τη ομιλία τους, η ανεξαρτησία αρχίζει να κάνει τα… πρώτα της βήματα.
Αυτό συμβαίνει επειδή αρχίζουν να συνειδητοποιούν ότι μπορούν να υπάρξουν μέχρι ενός σημείου ανεξάρτητα από τη μαμά και τον μπαμπά αφού μπορούν να κάνουν απλές ενέργειες μόνα τους. Γι’ αυτό, κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, είναι πολύ σημαντικό να παρακινείτε το παιδί σε μικρά επιτεύγματα και να το βοηθάτε να τα τελειοποιεί.
«Συνοδεύοντας» κατάλληλα το μωρό μας στην παιδική ηλικία
Το στάδιο του νηπίου χαρακτηρίζεται από τη μεγάλη «νευρωνική» δραστηριότητα που βιώνουν τα μικρά για να αποκτήσουν νέες δεξιότητες και να ενισχύσουν την προσωπικότητά τους. Είναι σημαντικό σε αυτό, όπως και σε κάθε στάδιο, να συνοδεύουμε και να καθοδηγούμε το παιδί με αγάπη και σεβασμό. Ανάλογα με την ανατροφή και την εκπαίδευση που του δίνουμε τώρα, υπάρχει θετικός ή αρνητικός αντίκτυπος στη σωματική και συναισθηματική του μελλοντική ανάπτυξη.
Πρέπει λοιπόν να:
Προσφέρετε ασφάλεια
Το να είμαστε παρόντες στη ζωή των παιδιών μας και να ασκούμε ενεργό γονεϊκό ρόλο στη συναισθηματική τους ανάπτυξη είναι ζωτικής σημασίας. Προσπαθήστε να είστε εκεί για το παιδί σε κάθε βήμα που καταφέρνει να κάνει ώστε να δημιουργήθεί ένα ασφαλές δέσιμο που θα του δώσει αυτοπεποίθηση να προχωρήσει.
«Διορθώστε» το παιδί με ενσυναίσθηση. Δείξτε του στοργής με φιλιά, αγκαλιές και ενθαρρυντικά λόγια. Έτσι, θα μεγαλώνει με αυτοεκτίμηση και αυτοπεποίθησή τους και θα μάθει με το παράδειγμά σας πώς να συμπεριφέρεται στους άλλους.
Ενθαρρύνετε τη δημιουργικότητα και την αυτονομία
Αν και κατά τα πρώτα τρία χρόνια τους, τα μικρά παιδιά εξακολουθούν να μαθαίνουν να κινούνται ελεύθερα και να «κυριαρχούν» στις κινητικές τους δεξιότητες, θα πρέπει να τα ενθαρρύνετε να κάνουν απλές δραστηριότητες που τους επιτρέπουν αυτονομία και ανεξαρτησία. Έτσι, θα αισθάνονται χρήσιμα και θα αποκτήσουν τις απαραίτητες γνώσεις για να θέτουν και να καταφέρνουν σταδιακά νέους στόχους.
Να είστε υπομονετικοί και με σεβασμό, καθώς αυτό μπορεί να είναι ένα περίπλοκο στάδιο. Τα παιδί σας θα αρχίσει να εξερευνά το περιβάλλον του και να κάνει πράγματα που μπορεί να σας προκαλέσουν άγχος. Ωστόσο, έχετε κατά νου ότι κανείς δε γεννήθηκε γνωρίζοντας τα πάντα, γι’ αυτό χρησιμοποιήστε όλη τη συναισθηματική σας νοημοσύνη για να «ηρεμήσετε» πιθανές εκρήξεις.
Επιβάλετε όρια και ενθαρρύνετε τις καλές συνήθειες
Τα παιδιά χρειάζονται τη σωματική και συναισθηματική υποστήριξη των γονιών τους για να μάθουν να διακρίνουν τι είναι σωστό και τι λάθος. Βάλτε όρια στο σπίτι με αγάπη και σεβασμό. Με αυτόν τον τρόπο, το παιδί θα μάθει πώς να συμπεριφέρεται σε στρεσογόνες καταστάσεις ελέγχοντας τα συναισθήματά του με «έξυπνο» τρόπο.
Επίσης, έχετε κατά νου ότι το παράδειγμα που του δίνετε είναι το «καύσιμο» που τα κάνει να σπεύδουν προς τις καλές ή… τις κακές συνήθειες. Επομένως, ενσταλάξτε τις καλές όπως η καθημερινή υγιεινή και η σωστή διατροφή. Με τις πράξεις σας μαθαίνετε στο παιδί πώς να φροντίζει κατάλληλα τον εαυτό του και τους άλλους.